Bouw een imam, in Godsnaam!

Al jaren klagen wij als moslims in Nederland over een gebrek aan gekwalificeerde, contextbewuste imams.

Maar heb jij ooit een initiatief gezien vanuit de gemeenschap om een fonds op te zetten hiervoor? Of van een breed gedragen crowdfundings-actie, zoals we zien voor het bouwen van een moskee? Of dat besturen op nationaal niveau bij elkaar komen om dit punt eens en voor altijd te tackelen? Preken die dit agenderen in het collectieve bewustzijn door onvermoeibare herhaling?

Niets van dit allemaal. En uit niets ontstaat niets.

Wat heb je aan geld als het aan expertise ontbreekt? Als het aantal bevoegde mensen schaars is? Wat heb je aan gebouwen als niemand ze kan runnen zoals het hoort?

Op de dag dat we dit begrijpen, kunnen we de omslag maken. Dat we niet alleen geld gaan inzamelen voor een gebouw, maar juist ook voor de mensen die dat gebouw een ziel gaan geven. De focus op mensen in plaats van stenen.

Deze scheefgroei – veel aandacht voor de gebouwen ten koste van de aandacht voor de bemensing van die gebouwen – wordt pijnlijk duidelijk in de documentaire ‘Imam gezocht’. De IslamOmroep sprak hiervoor met een aantal Nederlandse imams. Wat mij bijbleef na het kijken was de verbijsterende gedachte dat we met zoveel talent in de gemeenschap de belangrijkste en meest urgente behoefte niet kunnen verwezenlijken: spiritueel leiderschap, de erfenis van onze Profeet ﷺ!

Dit doet me denken aan een wijze anekdote van de tweede kalief ‘Umar b. al-Khattab (23H), opgetekend door Isma’il b. Muhammad al-Asbahani (535H) in zijn boek Siyar as-Salaf as-Salihin (De biografieën van de vrome voorgangers):

‘Umar b. al-Khattab zei tegen zijn vrienden: “Doe een wens.” Hierop zei iemand: “Ik wens dat dit huis gevuld zou zijn met goud, zodat ik het kan uitgeven op de weg van Allah.” ‘Umar zei weer: “Doe een wens.” Iemand anders zei: “Ik wens dat het huis gevuld zou zijn met parels, aquamarijnen en edelstenen, om het uit te geven op de weg van Allah en aan liefdadigheid.” Wederom zei ‘Umar: “Doe een wens.” Ze zeiden: “Wat wil jij, Leider der Gelovigen?” ‘Umar antwoordde:

“Ik wens dat het huis gevuld zou zijn met mannen zoals Abu ‘Ubaydah b. Al-Jarrah (18H), Mu’adh b. Jabal (18H), Salim mawla Abi Hudhayfah (12H) en Hudhayfah b. al-Jaman (36H).”

‘Umar was visionair en een voorbeeldige leider. Hij begreep dat de kracht niet zit in geld, goud, gebouwen, stichtingen en andere ‘dingen’. Kracht schuilt in de mensen. Zonder de juiste mensen kom je nergens. De gemeenschap komt enkel vooruit door de mensen, met de mensen en dankzij de mensen. Zodra de mensen ten koste gaan van projecten, gebouwen en dingen, slaan we de plank compleet mis.

Het gaat dus niet om de capaciteiten of de middelen, want die zijn er. Ik zie dat het juist gaat om een gemeenschappelijke wil en het stellen van prioriteiten. We zijn als gemeenschap heel sterk in het realiseren van materiële behoeften, zoals de bouw van een moskee of een school. In zaken die tastbaar en zichtbaar zijn. Het vraagt om een korte termijn inspanning met een helder resultaat: het inzamelen van geld totdat het doel is behaald.

Als het gaat om immateriële behoeften is de inspanning van een andere orde: het is er eentje waarvan je de vruchten niet direct plukt. Dit zijn zaken waarvan het nut niet direct voelbaar is waardoor de nood niet lijkt te leven. We lijken als gemeenschap nog niet klaar om te kunnen werken aan een langetermijnvisie, die vraagt om veel geduld en jarenlange tomeloze inzet.

Weet dat wij de imams hiermee geen gunst doen. We doen onszelf een gunst! Met het ‘bouwen’ van imams bouwen we aan de levensvatbaarheid en de duurzaamheid van het islamitische karakter van onze gemeenschap. We bouwen aan de theologische onafhankelijkheid die ons in staat stelt om de uniekheid van onze gemeenschap recht te doen in het uiten van ons geloof. Kortom: we bouwen aan een gezonde toekomst in het leven hier en hierna.

Als jouw nageslacht jou lief is, is uitstel geen optie meer.

Wil je de documentaire bekijken, klik dan hier